تفاوت نقیضه و پارودی

تفاوت نقیضه و پارودی : تعاریفی که درباره پارودی در ادبیات غرب و نقیضه در ادبیات فارسی تاکنون مطرح شده، چندان روشن یا روشنگر نمی‌نماید. آن‌چه فرهنگ‌های فارسی نقل کرده‌اند، بیشتر ترجمه فرهنگ‌های غربی است که هم‌خوانی دقیق و کاملی با اصطلاحات غربی ندارد و تنها نمونه‌هایی از آن‌ها را شامل می‌شود. خود فرهنگ‌های غربی نیز تعاریفی ارائه داده‌اند که اگرچه متضاد نیستند، دست کم با هم تفاوت دارند و نمی‌توان به قول واحدی از ایشان اتکا نمود. افزون بر این، هم‌چنان که اشاره کردیم، در ادبیات فارسی همه مقوله‌های پارودی، برلسک، تراوستی و…، زیر عنوان نقیضه جای گرفته‌اند و نقیضه به تنهایی بار تمام این اصطلاحات را بر دوش می‌کشد؛ بنابراین، ارائه تعریفی روشن از آن که همه نمونه‌های موجود را در بر بگیرد، کاری دشوار است. در این نوشتار، نقیضه را این چنین معرفی کردیم: نقیضه یکی از ابزارهای ایجاد طنز است که با به خدمت گرفتن عناصری چون تحریف، مبالغه، کوچک کردن، بزرگنمایی و…، از متون پیش‌موجود، تقلیدی طنزآمیز ارائه می‌دهد که اهداف عمده آن، استهزاء، تفنن، و انتقاد است.
نقیضه‌ساز، الفاظ، لحن، سبک و یا اندیشه موجود در اثری خاص را، ضمن در نظر داشتن لزوم رعایت شباهت میان اصل اثر و نقیضه آن، به صورتی مضحک تقلید می‌کند تا نوعی اعتراض را ـ با درجات مختلف ـ در آن به نمایش بگذارد.
درجه خلاقیت نقیضه‌ساز، با میزان تصرف هنرمندانه‌ای سنجیده می‌شود که وی در مجال تنگ تقلید خود برای دست‌یابی به هنر به کار می‌گیرد. بنابراین، نقیضه خوب تنها در دست کسانی شکل می‌گیرد که خود از قریحه هنری بهره‌مند باشند. در غیر این صورت، اثر تولید شده، به جای تقلیدی مسخره‌آمیز، تقلیدی مسخره از کار در خواهد آمد.

دانلود فایل کامل مقاله از اینجا

همچنین بخوانید : پارودی چیست ؟

نویسندگان : غلامعلی فلاح قهرودی ۱ زهرا صابری تبریزی ۲

۱ دانشیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه تربیت معلم تهران

۲ کارشناس ارشد زبان و ادبیات فارسی ، دانشگاه تربیت معلم

تفاوت نقیضه و پارودی

چکیده
اصطلاح نقیضه یکی از فنون عمده طنز، در ادبیات فارسی معادل پارودی در ادبیات غرب قرار گرفته است؛ اما از بسیاری جهات با آن تفاوت دارد. در ادبیات فارسی همه مقوله‌های پارودی، بورلسک، تراوستی و… زیر عنوان نقیضه جای می‌گیرند و نقیضه به تنهایی بار تمامی این اصطلاحات را به دوش می‌کشد. نوشتار حاضر ضمن بررسی انواع اصطلاحات مربوط به حوزه نقیضه، به مشخص‌کردن این تفاوت‌ها پرداخته و ضمن به‌کارگیری اصطلاح نقیضه در همان مفاهیم معمول و سابق آن‌، مناسب‌تر دانسته است که نقیضه معادل بورلسک به کار برده شود نه پارودی.

تفاوت نقیضه و پارودی

مراجع

۱- آقسرایی، محمود بن محمد .(۱۳۶۲). تاریخ سلاجقه یا مسامره الاخبار و مسایره الأخیار، به اهتمام و تصحیح عثمان توران. تهران: اساطیر.

۲- آرین‌پور، یحیی .(۱۳۷۹). از نیما تا روزگار ما، تهران: زوار.

۳- اتحاد، هوشنگ .(۱۳۸۲). پژوهشگران معاصر ایران، جلد ۶٫ تهران: فرهنگ معاصر.

۴- اخوان ثالث، مهدی .(۱۳۷۱). صدای حیرت بیدار، به کوشش مرتضی کاخی. تهران: زمستان.

۵- بسحاق اطعمه، احمدبن حلاج .(۱۳۶۰). دیوان اطعمه، شیراز: کتابفروشی معرفت.

۶- ————- .(۱۳۷۴). نقیضه و نقیضه‌سازان، به کوشش ولی‌الله درودیان. تهران: علمی.

۷- بهار، محمدتقی .(۱۳۴۴). دیوان، ۲ جلد، تهران: وزارت فرهنگ.

۸- جوادی، حسن .(۱۳۶۵). «تقلید مضحک و کنایه طنزآمیز». آینده. سال ۱۲٫ شماره ۳ و ۴٫

۹- ———– .(۱۳۸۴). تاریخ طنز در ادبیات فارسی، تهران: کاروان.

۱۰- حلبی، علی‌اصغر .(۱۳۷۷). تاریخ طنز و شوخ طبعی در ایران، تهران: بهبهانی.

۱۱- ———- .(۱۳۶۴). مقدمه‌ای بر طنز و شوخ طبعی، تهران: پیک.

۱۲- خانلری، پرویز ناتل .(۱۳۶۹). هفتاد سخن، ۳ جلد. تهران: توس.

۱۳- داد، سیما .(۱۳۷۵). فرهنگ اصطلاحات ادبی، تهران: مروارید.

۱۴- دانش تفرشی، تقی .(۱۳۳۷). دیوان حکیم سوری، تهران: دانشگاه تهران.

۱۵- دانش پژوه، منوچهر .(۱۳۸۱). تفنن ادبی، تهران: طهوری.

۱۶- دهخدا، علی‌اکبر .(۱۳۳۲). چرند و پرند، تهران: معرفت.

۱۷- ———– .(۱۳۷۷). لغت‌نامه، تهران: دانشگاه تهران.

۱۸- رز، هربرت جنینگر .(۱۳۷۸). تاریخ ادبیات یونان، ترجمه ابراهیم یونسی، تهران: امیرکبیر.

۱۹- زرین‌کوب، عبدالحسین .(۱۳۷۹). از چیزهای دیگر، تهران: سخن.

۲۰- —————– .(۱۳۸۱). شعر بی دروغ، شعر بی نقاب، تهران: علمی و فرهنگی.

۲۱- —————– .(۱۳۶۹). نقد ادبی، ۲ جلد. تهران: امیرکبیر.

۲۲- سنایی، مجدود بن آدم .(۱۳۵۴). دیوان، به تصحیح مدرس رضوی. تهران: شرکت طبع.

۲۳- سوزنی سمرقندی .(۱۳۳۸). دیوان، تهران: امیرکبیر.

۲۴- شفیعی کدکنی، محمدرضا .(۱۳۸۶). قلندریه در تاریخ، دگردیسی‌های یک ایدئولوژی. تهران: سخن.

۲۵- عبید زاکانی .(۱۳۷۹). کلیات عبید زاکانی، به تصحیح پرویز اتابکی. تهران: زوار.

۲۶- قاری یزدی، نظام‌الدین محمود .(۱۳۵۹). دیوان البسه، تهران: شرکت مؤلفان و مترجمان ایران.

۲۷- قاسم‌نژاد .(۱۳۸۱). «حماسه مسخره». در: فرهنگنامه ادبی فارسی. ج ۲٫ تهران: مؤسسه فرهنگی و انتشاراتی دانشنامه.

۲۸- قزوینی، محمد .(۱۳۳۷). یادداشت‌های قزوینی، به کوشش ایرج افشار. تهران: دانشگاه تهران.

۲۹- کریمی حکاک، احمد (۱۳۸۴). طلیعه تجدد، ترجمه مسعود جعفری. تهران: مروارید.

۳۰- کوپال، عطاءالله .(۱۳۸۴). سرچشمه پیدایش کمدی در یونان، تهران: قطره.

۳۱- کهنمویی‌پور، ژاله .(۱۳۸۱). فرهنگ توصیفی اصطلاحات نقد ادبی، تهران: دانشگاه تهران.

۳۲- موسوی گرمارودی، علی .(۱۳۸۰). دگرخند، تهران: انجمن مطالعات ایران معاصر.

۳۳- نفیسی، سعید .(۱۳۴۶). فرهنگ فرانسه به فارسی، تهران: بروخیم.

۳۴- وهبه، مجدی .(۱۹۷۹). معجم المصطلحات العربیه فی اللغه و الادب، بیروت: مکتبه لبنان.

۳۵- هدایت، صادق .(۱۳۴۴). نوشته‌های پراکنده، تهران: امیرکبیر.

۳۶- هدایت، صادق و فرزاد، مسعود .(۱۳۴۱). وغ وغ ساهاب، تهران: امیرکبیر.

۳۷- Abrams, M. H (2005) A glossary of literary terms. Boston. Thomson & Wadsworth.

۳۸- Americana (1975) international edition New York.

۳۹- Cuddon, J. A (1993) A dictionary of literary terms and literary theory. Oxford.

۴۰- Blackwell Reference.

۴۱- Shipley, Joseph (1970)A dictionary of world literary terms. Boston. The writer, Inc.

۴۲- Steinberg, S.H (1953) Cassell’s Encyclopedia of literature. London. Cassell & Company.

۴۳- Dentith, Simon (2000) Parody. London & New York. Rutledge.