دانلود کتاب اعراب نهج البلاغه به صورت pdfنهج البلاغه
اعراب نهج البلاغه (تجزیه و ترکیب نهج البلاغه)

برای دانلود فایل پی دی اف تجزیه ترکیب کامل نهج البلاغه اینجا کلیک کنید

دانلود نرم افزار اعراب قرآن برای اندروید / برنامه تجزیه و ترکیب قرآن برای گوشی / اینجا کلیک کنید

وَ مِنْ خُطْبَه لَهُ عَلَیْهِ­ٱلسَّلامُ
یَذْکُرُ فِیهَا ٱبْتِدَاءَ خَلْقِ ٱلسَّمَاءِ وَ ٱلْأَرْضِ، وَ خَلْقِ آدَمَ
    اَلْحَمْدُ           لِلَّهِ         الَّذِی       لایَبْلُغُ           مِدْحَتَهُ          الْقَائِلُونَ
مبتدا
لِ­حرف جرّ
مجرورِ
موصول
فعل­نفی،مرفوع
مفعولٌ­به-َ
هاء مضاف­الیه
فاعل،مرفوع
مرفوع –ُ
جارومجرورمتعلّق­به[ثابِتٌ]
مبنی برسکون
لانفی+مضارع
منصوب­مضاف
محلّاً مجرور
واوعلامت­رفع
جمله اسمیّه ، خبر محذوف تقدیر آن [ثابِتٌ]
صفت­اللْه­محلّاًمجرور
جمله فعلیّه، صله اَلَّذِی، محلّی از اعراب ندارد
 
     وَ        لایُحْصِی         نَعْمَاءَهُ              الْعَادُّونَ،        وَ     لایُؤَدِّی
حرف عطف
تقدیراً مرفوع
مفعولٌ­به-َ
هاء مضاف­الیه
فاعل،مرفوع
حرف عطف
تقدیراً مرفوع
مبنی بر فتح
فعل نفی،افعال
منصوب­،مضاف
محلّاً مجرور
واوعلامت­رفع
مبنی بر فتح
فعل نفی،تفعیل
 
      حَقَّهُ           الْمُجْتَهِدُونَ،   الَّذِی          لایُدْرِکُهُ            بُعْدُ    الْهِمَمِ
مفعولٌ­به-َ
هاءمحلّاًمجرور
فاعل،مرفوع
موصول
فعل­نفی،مرفوع
هاءمحلّاًمنصوب
فاعل،مرفوع-ُ
مضافٌ الیه
منصوب­،مضاف
مضاف­الیه
واوعلامت­رفع
مبنی­برسکون
ثلاثی­مزید،افعال
مفعولٌ به
مضاف
مجرور –ِ
هر دو جمله عطف به جمله لایَبْلُغُ… صله الَّذی
صفت­اللْه­محلّاًمجرور
جمله فعلیّه، صله اَلَّذِی، محلّی از اعراب ندارد
 
      وَ                لایَنَالُهُ             غَوْصُ       الْفِطَنِ ،      الَّذِی     لَیْسَ
حرف عطف
فعل­نفی،مرفوع
هاءمحلّاًمنصوب
فاعل،مرفوع-ُ
مضافٌ الیه
موصول
فعل ناقص، مبنی
مبنی بر فتح
لانفی،ثلاثی­ مجرد
مفعولٌ به
مضاف
مجرور -ِ
صفت اللّه
جمله­ صله­ الَّذی
 
           لِصِفَتِهِ                 حَدٌّ    مَحْدُودٌ ،    وَ         لا      نَعْتٌ
لام حرف جرّ
مجرور –ِ
هاء مضافٌ­الیه
اسم لَیْسَ
صفت حَدٌّ
حرف عطف
شبیه به لَیْسَ
اسم لا مرفوع
جار و مجرور خبر مقدّم لَیْسَ
محلّاً مجرور
مرفوع -ٌ
تابع، مرفوع-ٌ
مبنی بر فتح
خبر لا محذوف [لِصِفَتِهِ ]
لا در این جمله و جملات بعد ممکن است زائد و تأکید باشد پس جمله«الَّذی… مَمْدودٌ» یک جمله واحد است و چند اسم لیس به یکدیگر معطوفند.
 
   مَوْجُودٌ،       وَ         لا       وَقْتٌ      مَعْدُودٌ     وَ          لا       اَجَلٌ
صفت نَعْتٌ
حرف عطف
شبیه به لَیْسَ
اسم لا مرفوع
صفت وَقْتٌ
حرف عطف
شبیه به لَیْسَ
اسم لا مرفوع
تابع مرفوع-ٌ
مبنی بر فتح
خبر لا محذوف [لِصِفَتِهِ ]
تابع مرفوع-ٌ
مبنی بر فتح
خبر لا محذوف [لِصِفَتِهِ ]
  مَمْدُودٌ.     فَطَرَ      الْخَلَائِقَ       بِقُدْرَتِهِ ،           وَ        نَشَرَ   الرِّیَاحَ
صفت اَجَلٌ
ماضی­ثلا،مجرد
مفعولٌ به
باء حرف جرّ
هاءمضافٌ­الیه
حرف عطف
ماضی­ثلا،مجرد
مفعولٌ به
تابع مرفوع -ٌ
فاعل [هُوَ]
منصوب -َ
جارومجرور متعلّق به فَطَرَ
مبنی بر فتح
فاعل [هُوَ]
منصوب –َ
 
      بِرَحْمَتِهِ ،              وَ       وَتَّدَ     بِالصُّخُورِ  مَیَدَانَ      اَرْضِهِ.
باء حرف جرّ
هاءمضافٌ­الیه
حرف عطف
ماضی،تفعیل
باء حرف جرّ
مفعولٌ بِه -َ
مضافٌ­الیه
هاءمضافٌ­الیه
جارومجرور متعلّق به نَشَرَ
مبنی بر فتح
جارومجرور متعلّق به وَتَّدََ
مضاف
مجرور -ِ
محلّاَ مجرور
 
   اَوَّلُ       الدِّینِ         مَعْرِفَتُهُ،             وَ        کَمَالُ       مَعْرِفَتِهِ
مبتدا، مرفوع
مضافٌ­الیه
خبر، مرفوع
هاءمضافٌ­الیه
حرف عطف
مبتدا، مرفوع
مضافٌ­الیه
هاءمضافٌ­الیه
منصرف،مضاف
مجرور -ِ
مضاف
محلّاً مجرور
مبنی بر فتح
مضاف
مجرور -ِ
محلّاً مجرور
 
   التَّصْدِیقُ          بِهِ،            وَ        کَمَالُ   التَّصْدِیقِ            بِهِ
خبر، مرفوع
باء حرف جرّ
هاء محلّاً مجرور
حرف عطف
مبتدا، مرفوع
مضافٌ­الیه
باء حرف جرّ
هاء محلّاً مجرور
مصدر، تفعیل
جار و مجرور متعلّق به التَّصْدِیق
مبنی بر فتح
مضاف
مجرور –ِ
جار و مجرور متعلّق به التَّصْدِیق
 
    تَوْحِیدُهُ،              وَ       کَمَالُ        تَوْحِیدِهِ          الْإِخْلَاصُ   لَهُ،
خبر، مرفوع
هاءمضافٌ­الیه
حرف عطف
مبتدا، مرفوع
مضافٌ­الیه
هاءمضافٌ­الیه
خبر، مرفوع
جارومجرورمتعلّق به الاِخْلاص
مصدر، تفعیل
محلّاً مجرور
مبنی بر فتح
مضاف
مجرور –ِ
محلّاً مجرور
مصدر،اِفعال
 
      وَ      کَمَالُ    الْإِخْلَاصِ      لَهُ         نَفْیُ     الصِّفَاتِ       عَنْهُ،
حرف عطف
مبتدا، مرفوع
مضافٌ­الیه
جارومجرورمتعلّق به الاِخْلاص
خبر، مرفوع
مضافٌ­الیه
عَن حرف جرّ
هاء محلّاًمجرور
مبنی بر فتح
مضاف
مجرور -ِ
مضاف
مجرور –ِ
جار و مجرور متعلّق به نَفْی
 
          لِشَهَادَهِ          کُلِّ       صِفَهٍ             اَنَّهَا             غَیْرُ الْمَوْصُوفِ
لام حرف جرّ
مجرور –ِ
مضافٌ­الیه
مضافٌ­الیه
مشبّهه بالفعل
ها اسم اَنَّ
خبر اَنَّ،مرفوع
مضافٌ­الیه
جار و مجرور متعلّق به نَفْی
مجرور -ِ
مجرور –ٍ
جمله محلّاً منصوب مفعول به برای شَهَادَه
مجرور -ِ
 
      وَ       شَهَادَهِ       کُلِّ      مَوْصُوفٍ         اَنَّهُ              غَیْرُ      الصِّفَهِ،
حرف عطف
معطوف تابع
مضافٌ­الیه
مضافٌ­الیه
مشبّههٌ بالفعل
هاء اسم اَنَّ
خبراَنَّ، مرفوع
مضافٌ­الیه
مبنی بر فتح
مجرور -ِ
مجرور -ِ
مجرور –ٍ
جمله محلّاً منصوب مفعول به برای شَهَادَه
مجرور -ِ
 
        فَمَنْ           وَصَفَ       اللَّهَ          سُبْحَانَهُ                 فَقَدْ
حرف عطف
اسم شرط
ماضی،ثلامجرّد
اسم جلاله
مفعول.مطلق-َ
ه‍اء­مضاف­الیه
فاء جزائیّه
قَدْ حرف­تحقیق
مبنی بر فتح­
مبنی برسکون
مبنی بر فتح
مفعولٌ به -َ
برای [اُسَبِّحُ]
محلْا مجرور
مبنی بر فتح
مبنی برسکون
مَنْ مبتدا، محلّاً مرفوع
وَصَفَ فعل شرط محلّاً مجزوم ، جمله «وَصَفَ …»خبر محلّاً مرفوع
 
        قَرَنَهُ،               وَ        مَنْ            قَرَنَهُ                   فَقَدْ
ماضی­ثلامجرّد
هاء مفعولٌ به
حرف عطف
اسم شرط
ماضی­ثلامجرّد
هاء مفعولٌ به
فاء جزائیّه
قَدْحرف­تحقیق
مبنی بر فتح
محلّاً منصوب
مبنی بر فتح
مبنی­برسکون
مبنی بر فتح
محلّاً منصوب
مبنی بر فتح
مبنی­برسکون
قَرَنَ جواب شرط محلّاً مجزوم
مَنْ مبتدا، محلّاً مرفوع
قَرَنَ فعل شرط محلّاً مجزوم ، جمله «قَرَنَ …»خبر محلّاً مرفوع
         ثَنَّاهُ،               وَ         مَنْ             ثَنَّاهُ                   فَقَدْ
ماضی،تفعیل
هاء مفعولٌ به
حرف عطف
اسم شرط
ماضی،تفعیل
هاء مفعولٌ به
فاء جزائیّه
قَدْ حرف­تحقیق
مبنی بر فتح
محلّاً منصوب
مبنی بر فتح
مبنی برسکون
مبنی بر فتح
محلّاً منصوب
مبنی بر فتح
مبنی برسکون
ثَنَّی جواب شرط محلّاً مجزوم
مَنْ مبتدا، محلّاً مرفوع
ثَنَّی فعل شرط محلّاً مجزوم ، جمله « ثَنَّی …»خبر محلّاً مرفوع
        جَزَّاَهُ،               وَ       مَنْ            جَزَّاَهُ                   فَقَدْ
ماضی،تفعیل
هاء مفعولٌ به
حرف عطف
اسم شرط
ماضی،تفعیل
هاء مفعولٌ به
فاء جزائیّه
قَدْ حرف­تحقیق
مبنی بر فتح
محلّاً منصوب
مبنی بر فتح
مبنی برسکون
مبنی بر فتح
محلّاً منصوب
مبنی بر فتح
مبنی برسکون
جَزَّاً جواب شرط محلّاً مجزوم
مَنْ مبتدا، محلّاً مرفوع
جَزَّاً فعل شرط محلّاً مجزوم ، جمله « جَزَّاً …»خبر محلّاً مرفوع
 
      جَهِلَهُ،             وَ     مَنْ          جَهِلَهُ                  فَقَدْ
ماضی­ثلا،مجرّد
هاء مفعولٌ به
حرف عطف
اسم شرط
ماضی­ثلامجرّد
هاء مفعولٌ به
فاء جزائیّه
قَدْ حرف­تحقیق
مبنی بر فتح
محلّاً منصوب
مبنی بر فتح
مبنی برسکون
مبنی بر فتح
محلّاً منصوب
مبنی بر فتح
مبنی برسکون
جَهِلَ جواب شرط محلّاً مجزوم
مَنْ مبتدا، محلّاً مرفوع
جَهِلَ فعل شرط محلّاً مجزوم ، جمله « جَهِلَ …»خبر محلّاً مرفوع
 
   اَشَارَ           إِلَیْهِ،               وَ          مَنْ      اَشَارَ           إِلَیْهِ
ماضی،اِفعال
حرف جرّ
هاء محلّاً مجرور
حرف عطف
اسم شرط
ماضی،اِفعال
حرف جرّ
هاء محلّاً مجرور
مبنی بر فتح
جار و مجرور متعلّق به اَشَارَ
مبنی بر فتح
مبنی برسکون
مبنی بر فتح
جار و مجرور متعلّق به اَشَارَ
اَشَارَ جواب شرط محلّاً مجزوم
مَنْ مبتدا، محلّاً مرفوع ، جمله « اَشَارَ …»خبر محلّاً مرفوع ، اَشَارَ فعل شرط محلّاً مجزوم
 
          فَقَدْ                  حَدَّهُ،              وَ         مَنْ             حَدَّهُ
فاء جزائیّه
قَدْ حرف­تحقیق
ماضی­ثلا،مجرّد
هاء مفعولٌ به
حرف عطف
اسم شرط
ماضی­ثلا،مجرّد
هاء مفعولٌ به
مبنی بر فتح
مبنی­برسکون
مبنی بر فتح
محلّاً منصوب
مبنی بر فتح
مبنی­برسکون
مبنی بر فتح
محلّاً منصوب
 
حَدَّ جواب شرط محلّاً مجزوم
مَنْ مبتدا، محلّاً مرفوع ، جمله « حَدَّ …»خبر محلّاً مرفوع
 
     فَقَدْ           عَدَّهُ،              وَ        مَنْ          قَالَ             فِیمَ
فاء جزائیّه
ماضی­ثلامجرّد
هاء مفعولٌ به
حرف عطف
اسم شرط
ماضی­ثلامجرّد
حرف جرّ
مَا استفهام
قَدْحرف­تحقیق
مبنی بر فتح
محلّاً منصوب
مبنی بر فتح
مبنی­برسکون
مبنی بر فتح
جار و مجرور متعلّق به محذوف
حَدَّ فعل شرط و عَدَّ جواب شرط هر دو محلّاً مجزوم
مَنْ مبتدا، محلّاً مرفوع ، جمله «قَالَ …»خبر محلّاً مرفوع ، قَالَ فعل شرط محلّاً مجزوم
 
       فَقَدْ                  ضَمَّنَهُ،            وَ        مَنْ      قَالَ      عَلَامَ
فاء جزائیّه
قَدْحرف­تحقیق
ماضی،تفعیل
هاء مفعولٌ به
حرف عطف
اسم شرط
ماضی­ثلامجرّد
عَلَی­حرف جرّ
مبنی بر فتح
مبنی­برسکون
مبنی بر فتح
محلّاً منصوب
مبنی بر فتح
مبنی­برسکون
مبنی بر فتح
مَا استفهام
 
ضَمَّنَ جواب شرط محلّاً مجزوم
مَنْ مبتدا، محلّاً مرفوع ، جمله «قَالَ …»خبر محلّاً مرفوع
 
        فَقَدْ            اَخْلَی          مِنْهُ.            کَائِنٌ        لَا        عَنْ
فاء جزائیّه
قَدْ حرف­تحقیق
ماضی،اِفعال
حرف جرّ
هاء محلّاًمجرور
خبر[مبتداهُوَ]
غیر عامل
حرف جرّ
مبنی بر فتح
مبنی برسکون
مبنی بر فتح
جار و مجرور متعلّق به اَخْلَی
مرفوع –ٌ
جمله محلّاً مرفوع، صفت کَائِنٌ
قَالَ فعل شرط محلّاً مجزوم و اَخْلَی جواب شرط محلّاً مجزوم
 
 
  حَدَثٍ،   مَوْجُودٌ       لَا        عَنْ      عَدَمٍ.      مَعَ      کُلِّ      شَیْ‏ءٍ
مجرور به عَنْ
خبر[مبتداهُوَ]
غیر عامل
حرف جرّ
مجرور
مضاف
مضافٌ­الیه -ِ
مضافٌ­الیه –ٍ
معرب -ٍ
مرفوع -ٌ
جمله محلّاً مرفوع، صفت مَوْجُودٌ
محلّاً مرفوع، خبر[مبتدا هُوَ]
 
      لَا             بِمُقَارَنَهٍ ،         وَ         غَیْرُ        کُلِّ      شَیْ‏ءٍ      لَا
غیر عامل
باء حرف جرّ
مجرور -ٍ
حرف عطف
مضاف
مضافٌ­الیه –ِ
مضافٌ­الیه –ٍ
غیر عامل
جمله محلّاً مرفوع، صفت برای خبر
مبنی بر فتح
محلّاً مرفوع، خبر[مبتدا هُوَ]
مبنی­برسکون
 
    بِمُزَایَلَهٍ ،       فَاعِلٌ         لَا               بِمَعْنَی      الْحَرَکَاتِ    وَ
باء حرف جرّ
مجرور -ٍ
خبر[مبتداهُوَ]
غیر عامل
باء حرف جرّ
مجرور­تقدیراً
مضافٌ­الیه -ِ
حرف عطف
جمله محلّاً مرفوع، صفت برای خبر
مرفوع -ٌ
جمله محلّاً مرفوع، صفت برای خبر، مَعْنَی تقدیراً مجرور، جار و مجرور متعلّق به محذوف
 
   الْآلَهِ ،     بَصِیرٌ       إِذْ           لا      مَنْظُورَ          إِلَیْهِ           مِنْ
معطوف
خبر[مبتداهُوَ]
ظرف زمان
نفی جنس
اسم لا -َ
اِلَی حرف جرّ
هاء محلّاً مجرور
حرف جرّ
مجرور -ِ
مرفوع -ٌ
مضاف، مبنی
جمله محلّاً مجرور مضافٌ الیه ، (هر دو جار و مجرور «اِلَیْه» و «مِنْ خَلْقِ» متعلّق به منظورَ)
 
       خَلْقِهِ ،           مُتَوَحِّدٌ      إِذْ          لا          سَکَنَ           یَسْتَأْنِسُ    
مجرور به مِنْ
هاءمضافٌ­الیه
خبر[مبتداهُوَ]
ظرف زمان
نفی جنس
اسم لا، منصوب -َ
مضارع،استفعال
مضاف
محلّاً مجرور
مرفوع -ٌ
یاحرف تعلیل
جمله محلّاً مجرور مضافٌ الیه ، خبرلا[مَوْجُودٌ]
فاعل[هُوَ]
         بِهِ                وَ         لا    یَسْتَوْحِشُ      لِــــــــــفَقْدِهِ.

By شرکت ناسار - تجارت با عراق

دکتر حبیب کشاورز عضو هیأت علمی دانشگاه سمنان - گروه زبان و ادبیات عربی

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *