همچنین ببینید:ترتیب صفحات پایان نامه
ارجاعات (مستقیم و غیرمستقیم) به دو شکل زیر انجام می شود. گزینش هر یک از شیوه ها به تناسب رشته و صلاحدید گروه آموزشی خواهد بود. مشروط به اینکه در تمام متن به یک شیوه واحد عمل شود. روش درون متنی پیشنهادی ترکیبی از شیوه نامه روانشناسی امریکا(A.P.A) و شیوه نامه انجمن زبان مدرن امریکا(MLA) است.
الف- ارجاع درون متنی
۱- به صورت (نام خانوادگی مؤلّف، سال انتشار : شماره صفحه/صفحات) به عنوان نمونه (گیدنز، ۱۳۸۹: ۲۵۱) ارجاع به منابع لاتین نیز عیناً همین گونه است. مانند(Rorbertson,2009:214) اگر از نویسنده ای در یک سال بیش از یک عنوان کتاب یا مقاله منتشر شده و مورد استفاده قرار گرفته به صورت ( زرّین کوب، ۱۳۷۷الف: ۳۸) ارجاع داده می شود.
۲- اگر در یک جا به چند منبع از یک نویسنده یا به چند منبع از چند نویسنده ارجاع داده شود، به صورت های زیر عمل می شود:
(شفیعی کدکنی، ۱۳۸۷: ۴۱ و ۱۳۶۷: ۵۸)
(اسماعیل پور، ۱۳۸۹: ۶۹ و تفضّلی، ۱۳۷۷: ۲۱-۲۲)
۳- در صورتی که منبع مورد استفاده چند جلدی باشد، شماره جلد بعد از سال تألیف ذکر می شود:
(ابن خلدون، ۱۳۴۵، ج۲: ۱۸۹)
۴- اگر منبعی دو یا سه مؤلّف دارد به ترتیب نام خانوادگی مؤلّف اوّل تا سوّم نوشته می شود. (مهاجر و نبوی، ۱۳۸۱: ۳۶۵)
۵- اگر منبعی بیش از سه مؤلّف داشته باشد، نام خانوادگی مؤلّف نخست نوشته می شود و سپس کلمه «وهمکاران یا و دیگران» می آید. (برسلر و همکاران، ۱۳۶۶: ۳۳)
۶- ارجاع به مقالاتی که در نشریات ادواری و مجلّات دانشگاهی منتشر شده اند، به صورت زیر خواهد بود:
(نام خانوادگیِ نویسنده مقاله، سال نشر مجلّه: شماره صفحه/صفحات) مانند:
(دریابندری، ۱۳۷۷: ۲۶-۲۷)
۷- ارجاع به لغت نامه ها/فرهنگ ها/ دایره المعارف ها به صورت زیر خواهد بود:
نام اثر، ذیلِ مدخلی که اطّلاعات آن استفاده شده است. مانند
(لغت نامه، ذیل سماع)
۸- در ارجاع به آثار کلاسیک(از جمله متون ادبی نظم و نثر) بهتر است نام اثر، شماره ابیات یا شماره شعرها و یا نام باب ها و صفحات شان در سمت چپ نقل قول و داخل کمانک آورده شود. مانند:
– (مثنوی، دفتر ششم، ۲۵۷۴-۲۵۷۹)
– (غزلیات شمس تبریزی، غزل شماره ۱۵۷)
۹- ارجاع به آیات قرآن به صورت زیر خواهد بود:
(نام یا شماره سوره/ شماره آیه)
۱۰- توضیحات تکمیلی در آخر هر فصل و ذیل عنوان «یادداشت ها» نوشته می شود. ارقام ارجاع به یادداشت ها به صورت متوالی در هر فصل و در بالای جملات، اسامی یا اصطلاحات و با عدد تُک دار(X2) نوشته می شوند.
ب- ارجاع پانوشت
بعد از اتمام نقل قول (مستقیم و غیرمستقیم)در متن اصلی بالای گیومۀ دوّم یا نقطۀ پایانی جمله عدد تُک دار(X2) گذاشته و در قسمت پایین صفحه اطّلاعات کتابشناختی نوشته می شود. در ارجاع پانوشت چند حالت پیش می آید:
تبصره- در ارجاع غیرمستقیم باید مرز بین سخن نویسنده و مطالبی که از منابع دیگر گرفته شده اند، مشخّص شود.
۱- در استفادۀ نخست، تمام اطّلاعات کتابشناختی نوشته می شود.
مانند: مارکوزه، هربرت، اروس و تمدّن، ترجمه امیرهوشنگ افتخاری راد، چاپ دوم، نشر چشمه، تهران، ۱۳۸۹، ۲۲
(اگر اثر چند جلدی بود، شمارۀ جلد بعد از عنوان کتاب نوشته می شود.)
۲- اگر بلافاصله به همان منبع قبلی استناد شود،(ارجاع مکرّر) به صورت های: همان، شماره ص، همان منبع، شماره ص، ایضاً، شماره ص و در منابع لاتین با نشانه اختصاری «Ibid» و شماره صفحه نوشته می شود.
۳- اگر استناد با فاصله منبعی دیگر انجام شود، در صورتی که از یک مؤلّف بیش از یک منبع استفاده نشده، نام خانوادگی و نام مؤلّف، کلمه «پیشین»، شماره صفحه. مانند:
مارکوزه، هربرت، پیشین، ۷۸
۴- اگر از یک مؤلّف بیش از یک اثر استفاده شده، در استنادهای دوم به بعد، علاوه بر نام خانوادگی و نام مؤلّف، نام اثر نیز نوشته می شود. مانند:
یوسفی، غلامحسین، برگ هایی در آغوش باد، پیشین، ۵۵
۵- ارجاع به مجموعه مقالات به صورت نام خانوادگی و نام مؤلف مقاله، عنوان مقاله داخل گیوه، عنوان مجموعه مقالات، نام و نام خانوادگی جمع آوری یا تدوین کننده، نوبت چاپ، نام ناشر، محل چاپ، سال چاپ، شماره ص مانند:
پورنامداریان، تقی، «سنت و نوآوری در شعر اخوان ثالت»، باغ بی برگی، به کوشش علی دهباشی، چاپ اوّل، انتشارات برگ، تهران، ۱۳۷۸، ۱۲۳-۱۲۴
۶- ارجاع به نشریات ادواری و مجلْات دانشگاهی به صورت زیر خواهد بود:
نام و نام خانوادگی مؤلّف، عنوان مقاله، نام نشریه، شماره نشریه، سال نشریه، شماره صفحه
۷- ارجاع به لغت نامه ها/فرهنگ ها/ دایره المعارف ها به صورت زیر خواهد بود:
نام اثر، ذیلِ مدخل استفاده شده
تبصره- در پاره ای از دایره المعارف ها چون نام نویسنده مقاله یا مدخل درج می شود، شیوۀ ارجاع دهی به این منابع مانند مجموعه مقالات خواهد بود.
۸- ارجاع به آیات قرآن به صورت زیر خواهد بود:
نام یا شماره سوره/ شماره آیه
۱۱- ارجاع به منابعی مانند روزنامه ها، اسناد تاریخی و دولتی و آیین نامه ها، نسخ خطی، میکرو فیلم ها، لوح های فشرده، منابع الکترونیکی، وب سایت ها، سخنرانی ها، برنامه های رادیویی و تلویزیونی، تقریرات کلاسی استادان، مصاحبه ها، گزارش ها و غیره نیز تابع اصولی است که در کتاب های آیین نگارش به تفصیل آمده است و در صورت لزوم باید از آنها استفاده شود. به عنوان نمونه شیوه نامه انجمن زبان مدرن آمریکا (MLA) و شیوه نامه انجمن روانشناسی آمریکا (A.P.A) و نیز کتاب «آیین نگارش»، اثر دکتر محمود فتوحی رودمعجنی، نشر سخن، ۱۳۸۵ صص ۱۵۷- ۱۸۶ که با توجّه با این شیوه نامه ها نوشته شده است، می تواند راهگشا باشد. معادل لاتین اصطلاحات علمی و آوانگاری اسامی خاصّ افراد، کتب، اماکن جغرافیایی و غیره در داخل متن بین دو هلالک(پرانتز) نوشته می شود. معادل کلمات و نام هایی باید نوشته شود که برای خوانندگان فرضی ناآشنا هستند و نوشتن معادل اصطلاحات و اسامی پرکاربرد و آشنا ضروری نیست.
۱۲- در فهرست منابع و مآخذ تنها آثاری (اعم از کتاب، مقاله و سایر منابع)که در متن تحقیق مورد استفاده قرار گرفته اند، آورده می شود. منابع و مآخذ بر اساس ترتیب الفبایی تنظیم می شوند. با این توضیح که اگر ارجاع، درون متنی باشد، سال انتشار بعد از نام خانوادگی و نام مؤلّف و داخل هلالک ها نوشته می شود. مانند:
کتاب: نام خانوادگی، نام(سال انتشار) نام کتاب، شماره جلد (در صورت لزوم)، نام و نام خانوادگی مترجم، مصحّح، گردآورنده، نوبت چاپ، محلّ نشر: نام ناشر
مثال: استنفورد، مایکل(۱۳۸۷) فلسفۀ تاریخ، ترجمۀ احمد گل محمّدی، چاپ اوّل، تهران: نشر نی
اگر ارجاع به صورت پانوشت باشد، سال انتشار به انتهای اطلاعات کتاب شناختی منتقل می شود. مانند: استنفورد، مایکل، فلسفۀ تاریخ، ترجمۀ احمد گل محمّدی، چاپ اوّل، تهران، نشر نی، ۱۳۸۷
مقاله: نام خانوادگی، نام «عنوان مقاله»، نام و نام خانوادگی مترجم(در صورتی که مقاله ترجمه از زبانی دیگر باشد)، نام مجلّه یا مجموعه مقالات، سال (دوره) شماره، شماره صفحات
مثال: سرکاراتی، بهمن «رستم یک شخصیت تاریخی یا اسطوره ای» مجله دانشکده ادبیات و علوم انسانی فردوسی مشهد، سال ۱۲، شماره ۲، ۱۳۵۵، صص ۱۹۲-۱۶۱
تبصره ۱- نام کتاب ها و عنوان مقالات در متون فارسی Bold و در متون لاتین ایتالیک نوشته می شود.
تبصره۲- اگر کتاب یا مقاله دو نویسنده داشته باشد، نام خانوادگی و نامِ نفر اوّل و سپس نام و نام خانوادگی نفر دوّم نوشته می شود. اگر اثری بیش از دو نویسنده داشته باشد، نام خانوادگی و نام نفر اوّل و بعد کلمۀ « و همکاران» نوشته می شود.
۱۳- در صورت متنوّع بودن منابع، بهتر است به ترتیب ابتدا کتب فارسی، مقالات فارسی، کتب عربی، مقالات عربی، کتب لاتین و مقالات لاتین آورده شود.
تبصره- در رشته هایی مانند تاریخ منابع آرشیوی شامل اسناد منتشر نشده و چاپ شده قبل از کتب و مقالات و سایر منابع آورده می شود.