همزه قطع و وصل در عربی
همزه قطع: آنست که در اوّل کلام آید و چه در وسط، تلفّظ شود. مانند: همزه أکْرِمْ که هم در جمله: “أکْرِمْ یا رَجُلُ” و هم در جمله “یا رَجُلُ أکْرِمْ” تلفّظ می شود.
همزه وصل: آنست که فقط در ابتدای سخن و آغاز جمله به تلفّظ در آید ولی در وسط کلام تلفّظ نشود و دو حرف قبل و بعد خود را بهم وصل کند. مانند: همزه إذْهَبْ که اگر بگوییم “إذْهَبْ یا رَجُلُ” همزه تلفّظ می شود. امّا اگر بگوییم “یا رَجُلُ اذْهَبْ” همزه بتلفّظ نمی آید و لام و دال بهم وصل می شوند.
همزه قطع و وصل در اقسام کلمه:
در اسم: همزه همه اسمها قطع است؛ مگر این چند کلمه: إسم، إبن، إبنه، إثتانِ- إثنتانِ (إثنین- إثنتین)، إمْرَءَ، إمْرَأهَ، همزه های موصول (الّذی) و اسم و مصادر مهم ابواب ثلاثی مزید بجز باب إفعال (که قطع است).
تبصره: إبن هرگاه میان دو اسم بیاید همزه آن در نوشتن نیز حذف می شود. مانند: “علیُّ بْنُ أبیطالبٍ” و همزه “إسم” نیز فقط در “بـِسم الله” و “بسمه” مانند: “بـِسمِهِ الحاکم علی ما کان و ما یکون”
در فعل:
۱- در افعال ثلاثی مجرّد، همزه ماضی و مصدر قطع و همزه امر وصل است.
۲- در باب افعال همزه ماضی، مصدر و امر قطع است.
۳- در بقیه ابواب مزید همزه کلّاً وصل است.
۴- همزه متکلّم وحده مضارع در همه افعال بدون استثناء قطع است.
در حرف:
همزه حرف، همه قطع است؛ بجز همزه الف و لام ( ال حرف تعریف)
تبصره: همزه وصل در “ال” بعد از لام که بر آن وارد شود حذف می شود. مانند: لِلرَّجُلِ