تشبیه در قرآن

صنعت تضمین در ترجمه قرآن

آسیب‌شناسی استفاده از صنعت تضمین در ترجمه‌های فارسی قرآن
نویسندگان

برای دانلود فایل کامل مقاله اینجا کلیک کنید

صدیقه موسوی کیانی ۱ سید محمود طیب حسینی ۲

۱ دانشجوی دکتری علوم قرآن و حدیث، دانشگاه کاشان، کاشان، ایران

۲ دانشیار علوم قرآن و حدیث، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، قم، ایران
چکیده
قرآن کریم معجزه جاودان ادب و بلاغت است. در مباحث بلاغی، ایجاز از اهمیت خاصی برخوردار است. تضمین نوعی از ایجاز است که کلمه، ضمن حفظ معنای خود، به شیوه استعمالِ کلمه دیگر ازنظر تعدّی و لزوم به‌کاررفته و معنای آن کلمه را نیز به معنای خود اضافه می‎کند و به این ترتیب به شکلی موجز بر هر دو معنا دلالت می‌کند. تضمین از نوع حقیقت است نه مجاز، چراکه در این اسلوب، واژه‎ای حذف شده و معنای محذوف و مذکور هردو مدّ نظر گوینده می‎باشد. قیاسی بودن تضمین با رعایت شرایط آن می‎تواند قابل‌قبول باشد. در موارد متعددی از آیات قرآن اسلوب تضمین به‌کاررفته که در صورت عدم توجه به آن هنگام ترجمه، می‎توان گفت ترجمه دقیقی از آیه ارائه نشده است. این نوشتار با روش توصیف و تحلیل در پی پاسخ به این سؤال است که ترجمه‎های فارسی قرآن در چنین آیاتی از چه میزان دقتی برخوردارند. بررسی‌های انجام شده نشان داد، بیشتر این ترجمه‎ها جز در موارد اندک، به معنای تضمین شده در کلمه به‌کاررفته در آیات موردبحث، بی‌توجه بوده‎اند.

همچنین بخوانید: ترجمه فعل اصبح در قرآن

کلیدواژه‌ها

آسیب‌شناسی ترجمه‎های فارسی بلاغت قرآن تضمین نحوی حقیقت و مجاز

قرآن کریم: مترجم: گرمارودی، علی. (۱۳۸۴). چ ۲٫ تهران: قدیانی.
………………: مترجم: الهی قمشه­ای، مهدی. (۱۳۸۰). چ ۲٫ قم: فاطمه الزهراء.
………………: مترجم: فولادوند، محمدمهدی (۱۴۰۵ ق). تهران: دارالقرآن­الکریم.
………………: مترجم: معزی، محمد کاظم. (۱۳۷۲). چ ۱٫ قم: اسوه.
………………: مترجم: صفارزاده، طاهره. (۱۳۸۸). بی­جا: بی­نا.
………………: مترجم: انصاریان، حسین. (۱۳۸۳). چ ۱٫ قم: اسوه.
………………: مترجم: ارفع، کاظم. (۱۳۸۱). چ ۱٫ تهران: مؤسسه فیض کاشانی.
……………….: مترجم: بلاغی، عبد الحجت. (۱۳۸۶). چ ۱٫ قم: حکمت.
……………….: مترجم: پاینده، ابوالقاسم، بی­تا. چ ۵٫ تهران: جاویدان.
……………….: مترجم: پورجوادی، کاظم. (۱۴۱۴ ق). چ ۱٫ تهران: بنیاد دائره‌المعارف اسلامی.
……………….: مترجم: حجتی، مهدی. (۱۳۸۴). چ ۶٫ قم: بخشایش.
……………….: مترجم: خسروانی، علیرضا. (۱۳۹۰). چ ۱٫ تهران: اسلامیه.
……………..: مترجم: رضایی اصفهانی، محمدعلی. (۱۳۸۳). چ ۱٫ قم. مؤسسه دارالفکر.
……………..: مترجم: صلواتی، محمود، (۱۳۸۷). چ ۱٫ تهران: مبارک.
……………..: مترجم: صفی علیشاه، حسن بن محمد باقر. (۱۳۷۸). چ ۱٫ تهران: منوچهری.
……………..: مترجم: ترجمه تفسیر طبری، مترجمان. (۱۳۵۶). چ ۲٫ تهران: توس.
……………..: مترجم: طالقانی، محمود، (۱۳۶۲). چ ۴٫ تهران: شرکت سهامی انتشار.
……………..: مترجم: عاملی، ابراهیم، (۱۳۶۰). چ ۱٫ تهران: صدوق.
……………..: مترجم: قرشی، علی اکبر، (۱۳۷۷). چ ۳٫ تهران: بنیاد بعثت.
……………..: مشکینی، علی، (۱۳۸۱). چ ۲٫ قم: الهادی.
……………..: مترجم: یاسری، محمود. (۱۴۱۵ ق). چ ۱٫ قم: بنیاد فرهنگی امام مهدی.
ابن فارس، ابوالحسن. (۱۳۹۹ ق). معجم مقاییس اللغه. بی­جا: دارالفکر.
ابن جنی، ابوالفتح عثمان. (بی­تا). الخصائص. چ ۴٫ مصر: الهیئه المصریه العامه للکتب.
احمد نکری، قاضی عبد النبی. (۱۴۲۱ ق). البلاغه العربیه. چ ۱٫ بیروت: دار الکتاب العلمیه.
…………………………………………….. (۱۴۲۱ ق). دستور العلماء. چ ۱٫ بیروت: دار الکتاب العلمیه.
ابن هشام انصاری، جمال‌الدین. (بی­تا). مغنی اللبیب عن کتب الاعاریب. بی‌جا: بی‌نا.
ابن عاشور، محمدبن طاهر. (بی­تا). التحریر و التنویر. بی‌جا: بی‌نا.
ابن منظور، محمدبن مکرم. (۱۴۱۴ ق). لسان العرب. چ ۳٫ بیروت‌: دارصادر.
ابوحیان آندلسی، محمدبن یوسف. (۱۴۲۰ ق). البحر المحیط. بیروت: دارالفکر.
آلوسی، محمود. (۱۴۱۵ ق). روح المعانی فی تفسیر القرآن العظیم. بیروت: دار الکتاب العلمیه.
تهانوی، محمدعلی (اعلی). (۱۹۹۶ م). کشّاف اصطلاحات الفنون و العلوم. به کوشش علی دحروج. چ ۱٫ بیروت: لبنان ناشرون.
جوادی آملی، عبدالله. (۱۳۸۸). تفسیر تسنیم. چ ۲٫ قم: مرکز نشر اسراء.
حسن، عباس. (بی­تا). النحو الوافی. چ ۱۵٫ بی‌جا: دار المعارف.
درویش، محی‌الدین. (۱۴۱۵ ق). اعراب القرآن و بیانه. چ ۴٫ سوریه: دارالارشاد.
زرکشی، محمدبن عبدالله. (۱۴۰۸ ق). البرهان فی علوم القرآن. بیروت: دار الکتاب العلمیه.
زمخشری، محمود. (۱۴۰۷ ق). الکشاف عن حقایق غوامض التنزیل. بیروت: دار الکتاب العربی.
سیوطی، جلال‌الدین. (۱۳۹۴ ق). الاتقان فی علوم القرآن. به کوششش محمد ابوالفضل ابراهیم. چ ۱٫ مصر: الهیئه المصریه العامه للکتب.
طباطبایی، محمدحسین. (۱۴۱۷ ق). المیزان فی تفسیر القرآن. چ ۵٫ قم: دفتر انتشارات اسلامی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
طریحی، فخرالدین. (۱۳۷۵). مجمع البحرین. چ ۳٫ تهران: کتاب‌فروشی مرتضوی.
مصطفوی، حسن. (۱۳۶۰). التحقیق فی کلمات القرآن الکریم. تهران: بنگاه ترجمه و نشر کتاب.
هاشمی بک، احمد. (۱۳۵۸). جواهر البلاغه فی المعانی و البیان و البدیع. چ ۱۰٫ مصر: الاعتماد.
میدانی، عبدالرحمن بن حسن. (۱۴۱۶ ق). البلاغه العربیه. چ ۱٫ بیروت: دار القلم. دارالشامیه.

صنعت تضمین در ترجمه قرآن

By شرکت ناسار - تجارت با عراق

دکتر حبیب کشاورز عضو هیأت علمی دانشگاه سمنان - گروه زبان و ادبیات عربی

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *