بن‌مایه‌های مشترک عشق به وطن در اشعار ابراهیم طوقان و طاهره صفارزاده
برای دانلود مستقیم فایل مقاله اینجا کلیک کنید
نویسندگان
ابراهیم نامداری ۱ ؛ نسیبه طاهری۲ ؛ نرگس لرستانی۳ ؛ مسعود باوان‌پوری۴
۱استادیار گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه پیام نور
۲دانشجوی دکترای زبان و ادبیات عرب دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرمسار
۳کارشناسی ارشد زبان و ادبیات عرب و عضو پژوهشگران جوان دانشگاه آزاد اسلامی واحد اسلام آباد غرب
۴دانشجوی کارشناسی‌ارشد زبان و ادبیات عربی دانشگاه پیام نور کرمانشاه
چکیده
وطن‌دوستی یا عشق به میهن یکی ازافتخارات انسان در طول تاریخ و جزو مهم‌ترین درون‌مایه‌های اشعار شاعران معاصر عرب و فارسی است. از جملۀ این شاعران، شاعران ملیگراى فلسطینى و ایرانی، ابراهیم طوقان و طاهره صفارزاده هستند که احساس عشق به وطن در جای جاى اشعارشان به‌خوبى آشکار است. شعر این دو شاعر جزئی از شعر مقاومت در جهان است که با نام فلسطین و ایران تجلی می‌یابد. در شعر دو شاعر بن‌مایه‌های مشترکی مانند وطن‌پرستی، آزادی و عدالت‌خواهی، مدح قهرمانان و شهیدان وطن، دعوت به مبارزه در راه وطن و کاشتن بذر امید نسبت به آیندۀ درخشان وطن را می‌توان مشاهده کرد. دو شاعر در بیان عشق خویش به وطن از نمادها و اساطیر برای اشاره به وجود دشمنان و استعمارگران وطنِ خویش بهره گرفته‌اند و با این کار توانستند مردم سرزمین خویش را به پایداری و مقاومت در برابر بیداد حاکمان ظالم زمان برانگیزانند، با این تفاوت که حضور نمادها و اسطوره‌ها در شعر صفارزاده بیشتر و ملموس‌تر از شعر طوقان است. در مقالۀ پیش رو بر آنیم به بررسی مفهوم عشق به وطن در اشعار این دو شاعر بپردازیم و مضامین مشترک سیاسی و اجتماعی مرتبط با میهن‌دوستی در اشعار آن‌ها را به صورت تطبیقی و با ارائۀ شواهد بررسی کنیم.
کلیدواژگان
ابراهیم طوقان؛ طاهره صفارزاده؛ ادبیات تطبیقی؛ وطن‌دوستی—
طاهره صفّارزاده، (۲۷ آبان ۱۳۱۵، سیرجان – ۴ آبان ۱۳۸۷،[۱] تهران)، شاعر، پژوهشگر و مترجم ایرانی قرآن بود.
وی نخستین کسی است که ترجمه‌ای دوزبانه از قرآن به انگلیسی و فارسی را انجام داد.
زندگی‌نامه
صفارزاده در ۲۷ آبان ۱۳۱۵ در سیرجان استان کرمان زاده شد. وی پس از کسب مدرک لیسانس در رشته زبان و ادبیات انگلیسی، برای ادامهٔ تحصیل به خارج از کشور رفت. در سال ۱۳۷۱ از سوی وزارت فرهنگ و آموزش عالی، عنوان استاد نمونه به وی اعطا شد و در سال ۱۳۸۰ پس از انتشار ترجمهٔ قرآن به انگلیسی و فارسی عنوان «خادم‌القرآن» را کسب کرد.
او در سال ۲۰۰۵، از سوی انجمن نویسندگان آفریقایی و آسیایی در مصر، به‌عنوان برترین زن مسلمان برگزیده شد.[۳]
درگذشت
وی پنجم مهرماه سال ۱۳۸۷ به‌علت ضایعه مغزی در بیمارستان ایرانمهر تهران بستری و جراحی شد، حدود ساعت ۹:۳۰ صبح روز ۴ آبان در همان بیمارستان در سن ۷۲ درگذشت.[۱] وی در امامزاده صالح تجریش به خاک سپرده شد.
بنا به اظهارات برادرش جلال صفارزاده در همایش علمی و ادبی دکتر طاهره صفارزاده در تاریخ ۱۱ آبان ۱۳۹۴، مزار او در امامزاده صالح، بدون هماهنگی با بازماندگان نبش و خانم دیگری در آن دفن شد. ظاهراً علت این امر عدم پرداخت مبلغ ۸۰ میلیون تومان به تولیت امامزاده صالح جهت خاکسپاری وی در زیرزمین امامزاده بوده است.[نیازمند منبع]
کتاب‌شناسی
مجموعه شعر
رهگذر مهتاب (۱۳۴۱)
چتر سرخ (به انگلیسی) (۱۳۴۷)
طنین در دلتا (۱۳۴۹)
سد و بازوان (۱۳۵۰)
سفر پنجم (۱۳۵۶)
حرکت و دیروز (۱۳۵۷)
بیعت با بیداری (۱۳۶۶)
مردان منحنی (۱۳۶۶)
دیدار با صبح (۱۳۶۶)
ترجمه‌پژوهی
اصول و مبانی ترجمه: تجزیه و تحلیلی از فن ترجمه ضمن نقد عملی آثار مترجمان (۱۳۵۸)
ترجمه‌های نامفهوم (۱۳۸۴)
ترجمه قرآن
ترجمه مفاهیم بنیادی قرآن مجید (فارسی و انگلیسی) (۱۳۷۹)
ترجمه قرآن حکیم (سه زبانه؛ متن عربی با ترجمه فارسی و انگلیسی) (۱۳۸۰)
ترجمه قرآن حکیم (دو زبانه؛ متن عربی با ترجمه فارسی) (۱۳۸۲)
ترجمه قرآن حکیم (دو زبانه؛ متن عربی با ترجمه انگلیسی) (۱۳۸۵)
درباره صفارزاده
بیدارگری در علم و هنر: شناخت‌نامه طاهره صفّارزاده، به کوشش سید علی‌محمّد رفیعی، نشر هنر بیداری، تهران (۱۳۸۶)
نبضم را بگیر همهمه بودن دارد، دربارۀ طاهره صفارزاده، نویسندگان: منیژه آرمین و فاطمه ابراهیمی، انتشارات سوره مهر، تهران (۱۳۸۸)