معنای عبارت سوراخ دعا را گم کردن

معنای عبارت سوراخ دعا را گم کردن
جریان سوراخ دعا چیست؟ اینست که روزی فردی هنگام طهارت و وضو، داشته دعاهای مربوطه را می‌خوانده. رسم است که موقع شستن بینی با آب می‌گویند “خدایا من بینی جسمی‌ام را می‌شویم، چنین باد که بینی روحی‌ام نیز پاک شود تا بوی بهشت به مشامم برسد” و هنگام شستن بدن پس از قضای حاجت می‌گویند “خدایا کثافات جسمی را از خودم پاک کردم، چنین باد که پلیدی معنوی هم از من پاک گردد”. آن فرد هنگام وضویش این دو دعا یا ورد را جابجا می‌خوانده. دعای آن سوراخ را برای این، و دعای این را برای آن! کسی آنجا بود و دعا کردن اشتباهی او را شنید:
گفت شخصی: ورد خوب آورده‌ای لیک سوراخ دعا گم کرده‌ای!

البته یکی از استادان ما این حکایت را به شکل دیگری مطرح کرد و آن این گونه است که شخصی به پسرش گفت هر وقت دعایی روی کاغذی نوشته شده بود و آن را دیدی آن را در سوراخ دیوار بگذار. روزی پسرش دعایی دید و هیچ سوراخی نیافت تا آن را در سوراخ دیوار بگذارد و ….
گاه پیش می آید که کسی نا به هنگام و در جای نادرست چیزی بگوید که گرچه ممکن است درست باشد، ولی کم ترین ارتباطی با موضوع مورد گفت و گو ندارد. در چنین موردی در پاسخ به او می گویند: دعا بلدی، ولی سوراخ دعا را گم کرده ای)
مولانا مولوی بلخی در جلد چهارم کتاب “مثنوی معنوی” حکایت شیرین و آموزنده ای را به نظم آورده است که در آن شخصی به وقت “استنجاء” (شستن محل دفع ادرار و مدفوع) به جای خواندن دعای ویژه ی این کار یعنی ” اللهم اجعلنی من التوابین و اجعلنی من المطهرین” به اشتباه دعای ” اللهم ارحنی رائحه الجنه” را که ویژه ی “استنشاق” (شستن سوراخ بینی) است می خواند. پس از این کار شخصی به او گفت:« ورد را خوب بلد هستی، ولی سوراح دعا را گم کرده ای».
آن یکی در وقت استنجا بگفت / که مرا با بوی جنت دار جفت
گفت شخصی: «حوب ورد آورده ای» / «لیک سوراخ دعا گم کرده ای»
. . . .
این عبارت از آن تاریخ به صورت ضرب المثل درآمده است.
منابع:
اف دی ال
پانویس